Η αρθρίτιδα γόνατος αποτελεί τη φθορά στις αρθρικές επιφάνειες, με προοδευτική εξαφάνιση των χόνδρων. Αυτό είναι υπεύθυνο, κατά τη διάρκεια της καθημερινότητας για τον πόνο, την διόγκωση και την μειωμένη κινητικότητα της αρθρώσεως .

Αιτίες

• Ηλικία, κυρίως άνω των 50 ετών
• Το υπερβολικό βάρος, το οποίο αποτελεί σημαντικό παράγοντα στις δυτικές χώρες
• Κληρονομικότητα
• Το φύλο – πιο συχνά προσβάλλονται γυναίκες μεγαλύτερες των 55 ετών
• Οστικές παραμορφώσεις από τη γέννηση (ραιβό γόνατο που δημιουργεί αρθρίτιδα του εσωτερικού διαμερίσματος του γόνατος, βλαισό γόνατο που δημιουργεί αρθρίτιδα στο εξωτερικό διαμέρισμα)
• Παλαιά ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου που προκαλεί κατά το περπάτημα του ασθενούς ή κατά τη διάρκεια του αθλητισμού, μη φυσιολογικές κινήσεις που έχει ως αποτέλεσμα τη φθορά στους μηνίσκους και τους χόνδρους του γόνατος, η οποία σταδιακά με τα χρόνια θα επιδεινωθεί
• Κατάγματα ενδαρθρικά με βλάβη στους χόνδρους και ανάπτυξη μετατραυματικής αρθρίτιδας
• Ιδιοπαθής αρθρίτιδα
• Συνύπαρξη άλλων μορφών αρθρίτιδας, όπως ρευματοειδής αρθρίτιδα ή κάποιων μεταβολικών διαταραχών

Διάγνωση

Βασίζεται αρχικά στην κλινική εξέταση του ασθενή. Πόνος που επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου, οίδημα, προοδευτική μείωση της ικανότητας για περπάτημα πρώτα σε σκάλες και σε άνιση επιφάνεια και στη συνέχεια σε επίπεδο έδαφος είναι μερικά από τα κλινικά ευρήματα του ασθενούς.

Η πρωταρχική απεικονιστική εξέταση για τη διάγνωση είναι η ακτινογραφία γόνατος σε όρθια θέση. Ευρήματα ενδεικτικά οστεοαρθριτικών αλλοιώσεων αποτελούν η στένωση μεσάρθριου διαστήματος, τα οστεόφυτα, η σκλήρυνση του υποχόνδριου οστού και οι υποχόνδριες κύστεις.

Η οστεοαρθρίτιδα μπορεί να επηρεάσει έναν από τους 3 αρθρικούς χώρους του γόνατος: το εσωτερικό ή εξωτερικό διαμέρισμα που βρίσκεται μεταξύ του μηριαίου οστού και της κνήμης και την επιγονατιδομηριαία άρθρωση που βρίσκεται μεταξύ του μηρού και της επιγονατίδας.

Συντηρητική Αντιμετώπιση

Καθώς αποτελεί μια νόσο που εξελίσσεται με την πάροδο του χρόνου, στα πρώτα στάδια η αντιμετώπιση της είναι συντηρητική με αντιφλεγμονώδη φάρμακα από το στόμα, ενδαρθρικές ενέσεις κορτικοστεροειδών, υαλουρονικού και βλαστοκυττάρων, θεραπείες που καθυστερούν την πρόοδο της νόσου.

Στην αρθρίτιδα προχωρημένου σταδίου η χειρουργική αντιμετώπιση αποτελεί μονόδρομο.

Χειρουργική Θεραπεία

Στα πρώτα στάδια της νόσου η αρθροσκόπηση με καθαρισμό της αρθρώσεως μπορεί να αποτελέσει παροδική λύση, όταν όμως ο πόνος επηρεάσει την ποιότητα ζωής και τις καθημερινές δραστηριότητες του ασθενούς, όπως και ο ακτινολογικός έλεγχος δείξει σημαντικη μείωση του μεσαρθρίου διαστήματος, ο χειρουργός πρέπει να αποφασίσει τις περαιτέρω χειρουργικές επιλογές που έχει μπροστά του.

Οστεοτομία Γόνατος

Κυρίως μιλάμε για οστεοτομία κνήμης (οστεοτομία βλαισότητας για αρθρίτιδα εσω διαμερίσματος), η οποία στοχεύει στην επιβράδυνση της πορείας της νόσου σταματώντας την παραμόρφωση.

Σε ένα υγιές γόνατο ο άξονας φορτίσεως περνάει από το μέσο του γόνατος και το βάρος κατανέμεται ισότιμα και στα δύο διαμερίσματα. Σε περίπτωση παραμορφώσεως λόγω αρθρίτιδας οι δυνάμεις μετατοπίζονται, γεγονός που επιταχύνει τη βλάβη. Η επέμβαση επιτρέπει την αφαίρεση οστικής σφήνας από την κνήμη (σε αρθρίτιδα έσω διαμερίσματος) και η οστεοτομία ασφαλίζεται με μία πλάκα αποφορτίζοντας με αυτό τον τρόπο το πάσχον διαμέρισμα.

Ενδείξεις: Σχετικά νέοι δραστήριοι ασθενείς με αρθρίτιδα μόνο του ενός διαμερίσματος, όχι υπέρβαροι.

Μονοδιαμερισματική αρθροπλαστική

Είναι πολύ σημαντική η διαφοροποίηση της ολικής αρθροπλαστικης με τη μονοδιαμερισματική, κατά την οποία όταν υπάρχει αρθρίτιδα στο ένα διαμέρισμα του γόνατος αντικαθίσταται μόνο αυτό, με αρκετούς όμως περιορισμούς όπως η παχυσαρκία, η αρθρίτιδα συνολικά του γόνατος και των συνδέσμων γύρω από αυτό.

Αρθροπλαστική Γόνατος

Η αρθροπλαστική γόνατος είναι χειρουργική επέμβαση κατά την οποία γίνεται αντικατάσταση των φθαρμένων αρθρικών επιφανειών του γόνατος με τεχνητή πρόθεση. Με τα καινούργια υλικά αρίστης ποιότητας και τις νέες τεχνικές, τα τελευταία χρόνια έχει επέλθει επανάσταση στον τομέα των αρθροπλαστικών καθιστώντας τες λιγότερα επώδυνες για τον ασθενή, αναίμακτες, με άμεση κινητοποίηση μετά το χειρουργείο και μικρότερη παραμονή στο νοσοκομείο, με τα νεότερα αναισθησιολογικά πρωτόκολλα FAST TRACK. Η διάρκεια ζωής μίας τέτοιας επεμβάσεως με τα νέα δεδομένα είναι πάνω από 20 χρόνια.

Σε περίπτωση αρθρίτιδας της επιγονατίδας (επιγονατιδομηριαία άρθρωση) ο ασθενής πονάει έντονα μπροστά στο γόνατο -anterior knee pain. Είναι εφικτό πλέον να αντικατασταθεί ο φθαρμένος χόνδρος της επιγονατίδας με πλαστική πρόθεση από πολυαιθυλένιο επιτρέποντας την άνετη ολίσθηση της πάνω στον μηρό.

Ελάχιστα Επεμβατική Ολική Αρθροπλαστική Γόνατος – M.I.S. (Minimal Invasive Surgery)

Τεχνική κατά την οποία εξαιτίας του μικρού μεγέθους και του ειδικού σχεδιασμού των υλικών προσανατολισμού της τοποθέτησης των εμφυτευμάτων, η δερματική τομή και η παραβίαση των ιστών γύρω από το γόνατο είναι πολύ μικρότερη και φυσικά η απώλεια αίματος είναι μηδαμινή.

Εξατομικευμένη Αρθροπλαστική Γόνατος

Με αυτή την τεχνική διενεργείται μία ειδική αξονική τομογραφία που αποστέλλεται σε ειδικό κέντρο του εξωτερικού για τη δημιουργία ενός τρισδιάστατου μοντέλου του οστεοαρθριτικού γόνατος. Πάνω σε αυτό κατασκευάζονται οδηγοί για την εμφύτευση της εξατομικευμένης για τον ασθενή πρόθεσης.

Ρομποτικά Υποβοηθούμενη Αρθροπλαστική Γόνατος

Απαιτείται επίσης αξονική τομογραφία που χρησιμοποιείται για τη δημιουργία ενός τρισδιάστατου εικονικού μοντέλου συμβατό της μοναδικής ανατομίας του ασθενούς. Αυτό το εικονικό μοντέλο φορτώνεται στο λογισμικό του ρομποτικού συστήματος και χρησιμοποιείται για τη δημιουργία του προεγχειρητικού σχεδίου.

Ο Χειρουργός χρησιμοποιεί το ρομποτικό βραχίονα για την εκτέλεση της επεμβάσεως με βάση το προεγχειρητικό σχεδιασμό.